CRWO conferentie d.d. 9 april 2009 te Eindhoven

Op 9 april heb ik samen met Marjon de Koning de jaarlijkse adviseursconferentie van de CRWO (Contactgroep Research Wetenschappelijk Onderwijs) bijgewoond in het Sofitel Cocagne in Eindhoven. Hierbij een kort (persoonlijk gekleurd!) verslagje van deze conferentie en de workshops die ik zelf heb gevolgd. (zie ook het programma op http://www.crwo.nl/)

Keynote speech door Cor Vink (Algemeen Directeur van Schouten & Nelissen en lid van de Raad van Bestuur van de Schouten & Nelissen GroepSchouten & Nelissen)
Wat doet Schouten & Nelissen? Proberen de kracht die in mensen zit naar buiten te halen (zie ook logo met de schaduw). Geen grootschalige traningen timemanagement / wél 25.000 mensen trainen per jaar op allerlei terreinen van persoonlijke ontwikkeling.
Klant is zowel
- degene die betaalt (meestal de werkgever) als
- degene die de training volgt (de deelnemer).
Bij de vraag ‘Wie is de klant (deelnemer) van de toekomst?’ laat ook deze spreker maar weer eens een filmpje op Youtube van Michael Wesch zien, ‘A vision of K-12 students today’ ( http://www.youtube.com/watch?v=_A-ZVCjfWf8&feature=PlayList&p=7466B039BF84821C&playnext=1&playnext_from=PL&index=2 )
Wat heeft eigenlijk effect/invloed op het advies?
- De klant
- De concurrentie
- De wetenschap.
Gaat het om het aanbieden van training/advies op wetenschappelijke basis of ……… de waardering achteraf van de klant in €, c.q. het rendement?
Conclusie van Vink: Uiteindelijk gaat het altijd om het laatste!

Mijn conclusie: ik weet niet waarom deze spreker is uitgenodigd om dit congres te openen. Verhaaltje was erg kort en erg dun.

Workshop 1.
Evience en practice based advies over studiesucces.
ICLON / Jan Nedermeijer en Eline Noorbergen
Ook de wiki rond onderwijsrendement, 'Een wiki van en voor onderzoekers en adviseurs uit het Hoger Onderwijs’ is in dit kader van belang: http://kiezenvoortalent.iclon.nl
Evidence based benadering van onderwijs is gewenst; de Onderwijsraad maakt in het advies “Naar meer evidence based onderwijs’ uit 2006 (http://onderwijsraad.nl/upload/publicaties/335/documenten/naar_meer_evidence_based_onderwijs.pdf) onderscheid tussen harder en zachter bewijs:
- gecontroleerde experimenten
- pilots, gevalsstudies
- ervaringskennis collega’s.
ICLON probeert waar mogelijk adviezen te baseren op wetenschappelijk onderzoek.
Resultaten van allerlei onderzoek in relatie tot studierendement die gebruikt worden door onderwijskundigen bij hun advisering werden op een wiki gezet, om achtergrondinformatie te ordenen en naar te kunnen verwijzen.
En verder:
- Vertaling (in A4-tjes) naar de eigen situatie
- Good practices
- …….
Opvallende uitspraak van Jan Nedermeijer tijdens de workshop: “Het niveau van de onderwijskundig adviseur moet omhoog want de docenten weten en kunnen zelf steeds meer (zeker als de BKO echt gaat lopen)”.
Na een korte inleiding wordt in 4 groepen gewerkt aan een casus rond te hoge uitval propedeuse (40%) bij de studie rechten in Leiden.
Er komen veel identieke adviezen uit de bespreking: meer (sociale) contacten/werken in kleine groepen, betere studiekeuzebegeleiding door bijv. gesprekken vooraf, mentoren inzetten in VO, maar ook kijken naar de oorzaken van de hoge uitval.
En hoe vertrouwd /zeker voel je je nu als adviseur met dergelijke adviezen? Waar is het bewijs? De wiki kan hierbij behulpzaam zijn!

Mijn conclusie: de inzet van een wiki voor dit doel lijkt aardig (waar heb ik dit meer gezien?), in de workshop zelf ging het jammer genoeg meer over de situatie zelf dan over de evidence based aanpak!

Workshop 3.
Evidence-based: het haalt de vaart eruit.
Drs. Berry Nijveld en Drs. Alice van de Vooren, Risbo
Wat zou er tegen evidence-based adviseren zijn? In andere vakgebieden is het niet meer dan normaal een ontwerp te baseren op bestaand bewijs. Maar: bewijs in de onderwijskunde is boterzacht! Er spelen nl. (bijna) altijd erg veel (te veel) verschillende factoren een rol. Daarom gebruiken we vaak allerlei containerbegrippen als ‘motivatie’ of ‘studiesucces’, die je vervolgens bij de concrete advisering weer uit elkaar trekt en probeert te onderbouwen met bewijsmateriaal. Dat bewijsmateriaal kan vervolgens alle kanten op gaan, zowel voor als tegen.
Stelling van de workshopleiders: zoeken naar bewijs voor een bepaalde aanpak haalt juist de vaart er uit doordat er net zo veel bewijs tegen diezelfde aanpak te vinden is! Daarom liever kiezen voor flankerend onderzoek met gebruikmaking van de PDCA-cyclus. Meer concreet: onderzoek op kleine schaal doen in de vorm van pilots of experimenten (D), maar: hoe kun je dan op een goede manier de effecten meten (C)? (Effecten in de zin van: is er iets veranderd in het gedrag? - als een hoger niveau na ‘was het leuk’ en ‘heb je iets geleerd?’)
Na een inventarisatie van succesfactoren voor enerzijds goed onderzoek en anderzijds goede advisering zijn we zelf aan de slag gegaan met het toepassen van de PDCA-cyclus op een concrete situatie (in mijn geval de gewenste verhoging van het studierendement bij rechten in Utrecht met 10%). Leverde noch als oefening noch als totaal in de nabespreking erg veel anders op dan wat de inleider aan het begin al vertelde: bewijs is niet altijd te vinden of niet eenduidig, en goed flankerend onderzoek is moeilijk maar belangrijk. Met de eerder genoemde succesfactoren is eigenlijk niets meer gedaan.

Mijn conclusie: de Avans benadering vanuit organisch ontwikkelen is precies wat door deze mensen wordt voorgesteld!

Na de twee workshoprondes vond nog een paneldiscussie plaats rond de kernvraag van de conferentie met Joke Snippe, Cor Vink en Albert Pilot. Het was wel erg jammer dat de hele discussie eigenlijk continu ging over heel inhoudelijke aspecten (invoering bindend studieadvies, de harde knip tussen bachelor en masteropleiding), die voor ons uit het HBO ook nog eens weinig relevant zijn.

Mijn algemene conclusie: qua inhoud viel de hele conferentie mij tegen, het centrale thema kwam niet echt uit de verf. Wat wel duidelijk werd: wij zijn in het HBO in het algemeen nog steeds veel meer met onderwijs bezig dan de universiteiten en we zijn op sommige aspecten ook verder, en ook binnen de universiteiten wordt het geven van evidence based onderwijsadvies als een noodzakelijke maar ingewikkelde opgave gezien!